مدتها بود نمایشگاه عکسی در مهاباد برگزار نشده بود آنهم بصورت گروهی. کاری بسیار بزرگ که از سوی پایگاه خبری هاژه صورت گرفت، مجموعه ای از عکاسان نام آشنا و تازه کار در کنار هم با عکس هایی قدیمی تا به امروز، در نگاه کلی کاری قابل تقدیر و شایسته بود که تا امروز هیچ ارگان یا سازمان دولتی و غیر دولتی، انجام نداده بودند، بسیار معمول است که هر کاری، در معرض دید و نمایش عموم قرار می گیرد، قضاوت خواهد، چه مثبت، چه منفی.
آنچه در اینجا بیان میشود نقدی است که بعنوان عکاس و از منظری نه جانبدارانه عرض خواهم کرد :
برگزاری نمایشگاه گروهی همتی بزرگ می طلبد و پایگاه خبری هاژه بر حسب حس مسئولیت و قدرشناسی و علیرغم وظیفه ذاتی خود از فعالان خبری خود در حوزه عکس، در وهله اول، و مشارکت عکاسان شهر مهاباد در قدم دوم، اقدام به این کار نمود که کاری قابل تقدیر بود.
با توجه به اطلاع رسانی که از قبل انجام شده بود، عکسهایی از عکاسانی که خواهان شرکت در این نمایشگاه بودند دریافت شد. آثاری با موضوع های مختلف از عکاسان متفاوت. حال داوری و انتخابات آثار جای تامل داشت چه در انتخاب عکس، چه در تعداد.
تعداد عکسهای شرکت داده شده از هر عکاس نابرابر و ناعادلانه بود و شرایط برای همه یکسان نبود. اینکه گفته شد عکسها داوری شدند و خیلی از عکس ها رد شدند و به نمایشگاه راه پیدا نکردند، بهانه ای شد برای این نابرابری. اقدام و نیت نمایشگاه وینا، صرفا ارائه و نمایش فعالیت عکاسان در یک فضای دوستانه و صمیمی بود، نه جشنواره یا مسابقه عکس که ما بخواهیم در تعداد اجحاف کنیم. در هر صورت باید تعداد عکس های شرکت داده شده از هر عکاس برابر می بود، حتی اگر عکسهای ارائه شده توسط عکاس از نظر داوران مورد تایید نبود، باید از عکاس عکسهای بیشتری درخواست می کردند .
این یک نمایشگاه برای ارائه آثار عکاسان شهر مهاباد بود و معرفی آنها خصوصا برای آنهایی که اخیرا وارد فعالیت در این زمینه شده بودند، پس لزومی نداشت که در مورد تعداد عکسهای شرکت داده شده از هر عکاس چنین رفتاری انجام گیرد.
مساله دوم، که بسیار حائز اهمیت است، شرکت داوران در نمایشگاه بود. وقتی خود داوران در نمایشگاه شرکت می کنند، قطعا داوری بی طرفانه مورد تردید قرار خواهد گرفت، نه تنها از نظر شرکت کنندگان، بلکه از نظر بازدیدکنندگان هم.
از نظر اخلاقی و حرفه ای هم چندان شایسته نبود کسانی که در جایگاه داوری نشسته اند، خودشان هم به عنوان شرکت کننده در نمایشگاه عکس ارائه دهند!
بعضی از عکسهایی که در نمایشگاه شرکت داده شده بودند، معرف عکاس نبود. همه ما در فضاهای مجازی از همه شرکت کنندگان در این نمایشگاه عکس دیده بودیم و می بینیم. بودند عکاسانی که در یک شاخه ای بسیار موفق و موثر فعالیت دارند، در حالیکه در نمایشگاه چیزی کاملا متفاوت از آنها ارائه شده بودند و یا عکاسانی با سابقه طولانی، با عکسهایی بسیار غیره منتظره.
از نظر محتوی عکس ها چیز چندان خاصی نبود، این هم طبیعی بود با توجه به گروهی بودن نمایشگاه و پراکندگی موضوعی نمی شد پیام واحدی دریافت کرد و هر یک از عکس ها به نوعی در تضاد با بقیه بودند.
نکته مثبت و قابل تامل نمایشگاه که جای بسی خوشحالیست، پتانسیل و توانمندی های شهرمان را از نظر تعدد عکاسان و انگیزه بالای آنها برای فعالیت در این عرصه برای همگان و بویژه برای متولیان امر مشخص نمود.
واما :
مشخص شد که شهر مهاباد با توجه به جایگاه ویژه فرهنگی و هنری، یک گالری ساده و استاندارد برای نمایش آثار هنرمندان تجسمی و بصری ندارد، چرا که متاسفانه هنر و هنرمند در این شهرستان محدود به حوزه های دیگری شده است. در حالیکه هنرهای تجسمی به ویژه عکاسی در جهان امروز جایگاه بسیار بسیار ویژه ای دارد و صحبت در مورد آن نیاز به فرصت و جای دیگری دارد و ضمنا توضیح در مورد چیزی بدیهی، نیاز نیست.
امید دارم متولیان امر و مسئولین و دلسوزان و سرمایه داران و سرمایه گذاران و مدافعان فرهنگ و هنر شهرستان، چاره ای برای فرهنگ و هنر شهرستان داشته باشند. شهر ما این روزها آپارتمانهای زیبا و مدرن و مغازه های شیک و لوکس دارد. خیابانهای شهر، از ماشینهای چندصد میلیونی پر است و خیلی هم خوب است، منتهی روح و قلب یک شهر، هنر و فرهنگ آنست نه ظواهر. من شخصا بسیار متاسفم که هنر و فرهنگ ما همسو و همزمان با ظواهر شهرمان رشد نکرد، فرهنگسرا ، گالری ، نگارخانه و . . . نداریم، آن هم در این برهه از دوران !!!
عکس به مثابه آینه یک جامعه است و فعالیت در این حوزه همت بالایی می طلبد و باید مسئولیت هنری، اخلاقی و ملی بزرگی را بر دوش کشید.
سخن آخر اینکه نمایشگاه گروهی عکس وینا، تلنگری بود برای همگان از مردم گرفته تا متولیان امر و امیدوارم نسلهای آینده شاهد تحولی بزرگ در این حوزه باشند و فعالیت عکاسان بیشتر و بیشتر باشد و دامنه فعالیت گسترده تر.