رفتن به بالا

تعداد اخبار امروز : 0 خبر


  • الأربعاء ۹ جماد ثاني ۱۴۴۶
  • 2024 Wednesday 11 December
    -١٨(°C)
    وزش باد (mph)
    فشار (in)
    محدوده دید (mi)
    اشعه فرابنفش -
    رطوبت (in)
گاه‌شمار تاریخ خورشیدی
دی ۱۳۹۶
ش ی د س چ پ ج
« آذر   بهمن »
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  

اشتباهی در قرن چهارم میلادی در احتساب سال کبیسه باعث شد ٢١ دسامبر به ٢٥ دسامبر منتقل شود و این روز کریسمس و روز تولد حضرت عیسی(ع) اعلام شود؛ چون تقویم مسیحیان به‌طور کلی بر اساس تقویم «مهر»ی روم باستان بود. بخش بزرگی از ارزش‌ها و نمادها و آیین‌های مسیحیت از آیین مهری آمده است. درواقع این تولد در فرهنگ مهری با تولد خورشید یکی بوده است و به همین دلیل آنها روز یکشنبه (Sunday) را تعطیل اعلام کرده‌اند. در روز کریسمس در اروپا می‌بینید که هیچ‌کس در خیابان نیست. همه در خانه حضور دارند و آن وحدت در کانون خانواده که در آیین‌ها برای «زایش آسان خورشید» وجود داشته، به یک ارزش اجتماعی تبدیل شده است. این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کریسمس است. درست مانند شب یلدا که ایرانیان دور هم جمع می‌شوند و در خانه غذاهای پرچرب و میوه می‌خورند و در یک جشن بزرگ شرکت می‌کنند.  یلدا شب انقلاب زمستانی است که در اصطلاح قدیمی‌تر به آن شب چله می‌گویند. یک رویداد کیهانی است. خورشید در حرکت سالانه خود در آخر پاییز به پایین‌ترین نقطه افق جنوب‌شرقی می‌رسد و این موجب کوتاه‌شدن روز و افزایش زمان تاریکی شب می‌شود. در باورهای مردم باستان، این آغاز بازگشتن خورشید به سوی شمال‌شرق و افزایش طول روز را به‌عنوان زمان زایش یا تولد دوباره خورشید می‌دانستند و آن را ارج می‌گذاشتند. 
سوءتفاهمی بزرگ درباره یلدا نزد مردم ایران به‌ وجود آمده است. این جشن شبانه و بیداری مردمان برای ستایش شب نبوده است. صبح فردای این شب طولانی را مقدس می‌پنداشتند و به آن «فرخ‌روز» می‌گفتند. کلمه «یلدا» کلمه‌ای سریانی است که معادل «میلاد» در زبان عربی است. اول دی، روز تولد بامداد است. کلمه دی را نیز در زبان فارسی به همین معنا به کار گرفته‌اند. واژه‌های دیگری از «دی» در زبان کُردی وجود دارد، مانند دایک، دایان و دا که یعنی مادر. ماه دی یعنی ماه مادر، ماه زایش. یعنی زمانی که خورشید بیرون می‌آید. ابوریحان بیرونی اشاره می‌کند که در تقویم کهن سیستانی، مبدأ سال‌شماری از آغاز دی بوده است و به‌همین‌دلیل، دی‌ماه را «خورماه» می‌گفته‌اند؛ یعنی ماه خورشید. آنچه برای ایرانیان بسیار مقدس است، درواقع این تولد خورشید است. 
علت اینکه ایرانیان در این شب جمع می‌شدند و جشن می‌گرفتند، به «امر جادویی» مرتبط است. مردم با خوردن انواع میوه‌هایی که یادآور خورشید و درواقع انرژی‌زا هستند، مانند هندوانه و انار و حتی سنجد و با خوراکی‌‌ها و شبچره‌های بسیار ‌انرژی می‌‌گرفتند تا زمین بهتر بتواند خورشید را به دنیا بیاورد. یک مسئله، این کمک به زایش خورشید، هم‌زمان با تقویت خود و در راستای تقویت زمین بود. مسئله بسیار مهم دیگر، دور هم جمع‌شدن بود. جمع‌شدن به دور کانون آتش یعنی وحدت، یکی‌شدن در کانون خانواده که بسیار برای آنها مهم بود.  نکته مهم دیگر اینکه آخر پاییز پایان برداشت محصول زمینی و کشاورزی است و جشنی به این مناسبت برگزار می‌شود. در ایران باستان دو عید بزرگ بهاره و زمستانه داشته‌ایم و مردم از طریق خوردن این غذاهای پرانرژی خودشان را برای رویارویی با سرما و زمستان آماده می‌کردند؛ سرمایی که گاه چنان وحشتناک بود که روستاها، ماه‌ها در محاصره برف قرار می‌گرفتند و از هر فعالیتی بازمی‌ماندند. این غذاها بخشی از این آیین است. این جشن فقط پاسداشت زایش خورشید نیست و فقط پاسداشت برداشت صیفی و محصولات کشاورزی نیست، درواقع برای مقابله با سرمای زمستان نیز هست. 
مجموع همه اینها، توأم‌شدن یک رویداد کیهانی با یک اتفاق کشاورزی با یک وحدت خانوادگی، موجب پدیدارشدن فرهنگ اصیل و کهن ‌هزاران‌ساله‌ای شده که در راستای ارتباط بیشتر انسان با جهان و آحاد خانواده با هم است و به نظر من یکی از مبارک‌ترین جشن‌های ماست.

منبع: روزنامه شرق

 

 

 

 

 

 

 

 

اخبار مرتبط

نظرات

یادداشت ویژه

سریال نون.خ و مساله ی زبان !

این نقد سریال نیست. حتی نقد آن چیزی که مطرح می شود نیز ممکن است نباشد. بیشتر بیان مساله و اشتراک گذاری سوالی است که شاید برخی از فیلمسازان و حتی تئاتری های کوردستان نیز با آن مواجه باشند. از این رو از زبان ساده تر و خودمانی تری نیز برای نوشتار استفاده می کنم. چند روزی است که سریال تلویزیونی «نون. خ» از شبکه ی یک سیما پخش می شود. داستان این سریال که از همان الگوی سریال پایتخت پیروی می کند ، این بار در یکی از مناطق کوردستان اتفاق می افتد. فارغ از اینکه مکان داستان بیشتر شبیه به روستاست و معلوم نیست چرا سازندگان اصرار دارند آن را شهر معرفی کنند، و یا اینکه در جمع اهالی روستا نیز یکی از بازیگران فارس است و بسیار روان فارسی صحبت می کند و معلوم نیست چرا به تنهایی او فارسی را اینگونه صحبت می کند و سایرین به شکل دیگر؛ اما حضور بازیگران بومی منطقه و حضور موسیقی کوردی در سریال، از ویژگی های خوب آن به حساب می آید. اما آنچه بحث اصلی این نوشتار است مسئله ی زبان است. چیزی که از روز اول پخش سریال ذهنم را به خود مشغول کرد اما ترجیح بر آن شد تا لااقل بعد از پخش چند قسمت مسئله طرح شود. امروز که واکنش توییتری برخی از مردم نسبت به مسئله ی زبان بکار رفته در این سریال را دیدم، زمان طرح مسئله را مناسب تشخیص دادم. زبان کوردی، اگر چه دارای واژگان مشترک با زبان فارسی است و حتی بنا به اظهار نظر بسیاری از کارشناسان این دو زبان هم ریشه هستند و هر کدام در جغرافیای خود تغییرات زمانی و کاربردی و خود را پیدا کرده است، با این حال این، زبان کوردی، زبانی کاملا مستقل با دستورات گرامری خاص خویش است و لهجه محسوب نمی شود. از این رو تولید یک اثر ملی در کوردستان با حضور شخصیت های کورد، با تولید یک سریال در اصفهان و یا یزد و شیراز و... تفاوت زیادی دارد. چرا که این لهجه های فارسی شیرازی و اصفهانی ولو به صورت غلیظ و با کلمات خاص منطقه نیز ادا شود، نهایتا منظور خود را به مخاطب عمومی منتقل می کند. در سریال نون.خ همه ی کاراکترها -تا این جای قصه- کورد هستند. پس طبیعتاً باید با یکدیگر کوردی حرف بزنند و لزومی به استفاده از زبانی که نه فارسی است و نه کوردی،  ندارند. این امر به ویژه در مناطق کورد زبان که اهمیت خاصی به زبان مادری میدهند بسیار خودنمایی خواهد کرد.  اگر داستان این سریال در نقاطی دیگر از ایران که به دلایل مختلف ، برخی خانواده ها ترجیح داده اند با کودکانشان به جای زبان مادری با زبان ملی صحبت کنند، ساخته می شد، کمتر مسئله ی زبان خودنمایی می کرد و می شد کاراکترهای فیلم را از این خانواده ها معرفی کرد و به راحتی مسئله را توجیه نمود، اما در تمامی شهرهای کوردزبان، مسئله ...

جدیدترین خبرها

وعده گاه مسئولین

روز شمار عنوان وعده
2899
روز گذشته
آیا سینمای مهاباد دوباره بازگشایی می شود؟
css.php
%d وب‌نوشت‌نویس این را دوست دارند: