اهمیت عکس ، خوشبختانه امروزه برهمگان واضح است ، مطلبی که قابل صحبت است ، نقش و تاثیرگذاری عکس در بحران است ، در زلزله ای که در استان کرمانشاه و استانهای همجوار و بطور ویژه در شهرستان سرپل ذهاب و روستاهای اطراف روی داد و متاسفانه تعداد کثیری از هموطنان ما جان خود را ازدست دادند و تعداد زیادی هم مجروح شدند ، عکس بعنوان اثرگذارترین رسانه دیداری ، نقش بسیار بسیار ویژه ای را ایفا کرد.
با انتشار اولین عکس ها در رسانه ها و شبکه های اجتماعی ، بلافاصله مردم در سراسر کشور و حتی جهان شاهد قضیه شدند و مردم انسان دوست و دلسوز از کشور ، خصوصا مناطق نزدیک به شهرستان ، وارد عمل شدند و سیل کمک های مردمی و امدادرسان و تجهیزات و ماشین آلات سنگین سرازیر شد و مردم بطور خودجوش حاضر به کمک و حتی حضور در منطقه شدند.
رسالت عکاسی اینجاست که آشکار میشود و خیلی واضح است که پتانسیل عکس در موارد مشابه باید مورد توجه قرار گیرد.
چشم عکاس و نگاه عکاسانه شاید به جرات بگویم یکی از توانمندترین و موثرترین فاکتور در ارسال پیام و مطلب است و رعایت اخلاق حرفه ای و رسالت هنری و صداقت در کار بُعد دیگر آن است ، عکس های زیادی از همان اوایل وقوع زلزله در شبکه های مجازی منتشر شد ، اما عکس های کمی بودند که نفوذ کردند .
اینجا هدف، مسئولیت عکاس است ، عکاسانی که در منطقه حضور داشتند و دارند ، باید برخود وظیفه بدانند که با تمام وجود کار کنند ، اینجا دیگر رفع تکلیف نیست ، شما رسالت سنگین مردمی دردمند و آسیب دیده را بر دوش دارید و باید همان حس ها ، همان دردها و همان مسایلی که آنها آنجا دارند را به دیگران منتقل کنی ، این اثرگذاری یک عکس است ، در چنین شرایطی با مردمی روبرو خواهید شد که عزیزان خود را از دست داده اند ، خانه اشان ویران شده ، هستی شان را از دست داده اند ، بچه هایی بدون والدین مانده اند ، سالخوردگانی که تنها مانده اند ، چطور با آنها روبرو میشوید ؟ تصمیم عکاس چیست؟ کرامت انسانی را چگونه رعایت می کنی ؟ با زنان چگونه برخورد می کنی ؟فرهنگ و عادات و عرف آن جامعه را چگونه مدنظر می گیری ؟
پس در یک نگاه دیدیم که عوامل بسیاری باید در نظر گرفته شود ، بعد روحی و روانی خود عکاس در چنین شرایطی چگونه است ؟ از قرار گرفتن در چنین شرایطی چه حسی خواهد داشت؟ تاثیراتش چه خواهد بود ؟ و در نظر بگیرید در کنار همه این ها اصول عکاسی و مباحث تکنیکی را هم باید رعایت کرد .
ما بارها شاهد بودیم در خیلی از جریانات بین المللی و جهانی حتی ، یک عکس به تنهایی باعث تصمیم گیری هایی در سیاست خارجی کشورها و ممالک دیگر شده ، نمونه همین عکس آلان ، کودک کوردی که در سواحل دریای مدیترانه در جریان مهاجرت غرق شد و جسد او را در ساحل پیدا کردند ، بعداز همین عکس بود که آلمان بعنوان اولین کشور تصمیم گرفت یک میلیون مهاجر را بپذیرد و به دنبال آن کشورهای دیگر در اتحادیه اروپا همین کار را انجام دادند .
پس دیدیم که عکس جایگاه بسیار ویژه ای میتواند داشته باشد و دارد ، حتی بسیار خوب است که ستادهای بحران هر منطقه ای در موارد مشابه از پتانسیل عکاسان و رسانه ها استفاده کنند.
شبکه های اجتماعی هم بسیار نقش مفیدی داشتند چراکه با ایجاد بستر مناسب برای انتشار تصاویر ، تجربه دیداری گسترده ای در جامعه بوجود آورد و همگان در هر نقطه ای می توانستند شاهد ماجرا باشند ، از سوی دیگر موارد پیشگیرانه و نکات ایمنی در حین بروز زلزله و یا فراخوانهای اجتماعی برای کمک رسانی و نیاز به خون یا هر امداد دیگری به راحتی اعلام میشود و این پتانسیل در بحران حائز اهمیت است و باید گفت اهرمی قدرتمند در مدیریت بحران به شمار می آید.
سخن آخر اینکه عکاسی را جدی بگیریم و در اعتلای آن بکوشیم ، هرچه توانایی ما در عکاسی بیشتر باشد ، قدرت عکس هم بیشتر خواهد بود ، قدرت عکس باعث پیام رسانی سریع و صریح میشود و این موضوع حائز اهمیت است و در مواقع بروز بحران هایی از این دست بسیار مفید خواهد بود ،
کوتاه سخن " با نگرش مثبت ، به عکاسی نگاه کنیم "

فتوژورنالیست
یونس جلفایی آذر